Özel sektörde ödenen çocuk yardımından vergi kesilir mi?

Asgari ücretle çalışanlar, yılın ikinci yarısında yüzde 20’lik gelir vergisi dilimine giriyorlar. Bu yıl eylül ayından itibaren yüzde 20 dilimine girecekler. Vergi oranındaki artış nedeniyle ele geçen net ücretin bekar asgari ücretli bir işçinin ocak ayındaki net ücretinin altına düşmesini önlemek amacıyla ilave asgari geçim indirimi (AGİ) veriliyor. Örneğin, bu yıl ocak ayında ödenen net asgari ücret 2 bin 324.71 TL oldu. Eylül’den itibaren vergi diliminden dolayı ele geçen net ücretin bu rakamın altına inmesi halinde aradaki farkı kapatmak için her ay ilave AGİ uygulanacak. Vergi diliminden dolayı net ücreti 2 bin 224 TL’ye düşen kişiye 100 liralık ilave AGİ verilecek.

Bu durum, eylül ayından sonra rapor kullanan asgari ücretli çalışanlar açısından ilave AGİ konusunda tereddütlere yol açıyor. Nitekim bir firma 2018 yılı kasım ayında 1 gün raporlu olan personel için ilave AGİ uygulanıp uygulanmayacağı konusunda vergi dairesinden bilgi talep etti.

Hazine Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı özelgede, 2018 yılı ocak ayında bekar bir işçi için net asgari ücretin 1.603 TL olduğuna dikkat çekildi. Konuyla ilgili tebliğ uyarınca, personelin ücret aldığı dönemde işe başlaması veya işten ayrılması, ücretsiz izin ve benzeri nedenlerle net ücretinin ocak ayındaki net ücretin altına düşmesi durumunda ilave asgari geçim indirimi uygulanamayacağı ifade edildi. Özelgede, kasım ayındaki ücretin rapor nedeniyle 1.603 TL’nin altında kalması halinde ilave asgari geçim indirimi uygulanmasının söz konusu olmayacağı kaydedildi.

ÇOCUK YARDIMINDAN VERGİ KESİLİR Mİ?

Sendikalı iş yerleri başta olmak üzere bazı iş yerlerinde çalışanlara çocuk yardımı adı altında değişik tutarlarda ödeme yapılıyor. Bir firma, personeline ödediği çocuk yardımından vergi kesilip kesilmeyeceğini vergi dairesine sordu. Yayımlanan özelgede, kanuna göre özel sektör çalışanlarına yapılan çocuk yardımlarının, devlet memurlarına verilen çocuk yardımı miktarını aşan kısmının vergiye tabi olduğu, altında kalan kısmının ise vergiden muaf olduğu belirtildi. Devlet Memurları Kanunu uyarınca 2011 yılına kadar 2 çocuğa kadar çocuk yardımı yapıldığı, ancak 2011’de yapılan değişiklik ile çocuk sayısındaki sınırlamanın kaldırıldığı vurgulandı.

Kanuna göre, çocuk sayısı kaç olursa olsun 2020 yılında devlet memurlarının 6 yaşından büyük çocukları için aylık 36.52 lira, 0-6 yaş (72. ay dahil) aralığındaki çocukları için de 73.04 lira yardım yapılıyor. Buna göre, örneğin özel sektördeki çalışanlara çocuk başına 100 lira yardım yapılıyorsa, çocuk 6 yaşından büyük ise bu tutarın 36.52 TL’si vergiden muaf, 63.48 TL’si ise vergiye tabi olacak. Bu tutar üzerinden, personelin tabi olduğu vergi dilimi üzerinden yüzde 15 ile yüzde 40 arasında değişen oranlarda vergi alınacak.

DEVRALINAN ŞİRKET ÇALIŞANLARINA ÖDENEN TAZMİNATTA VERGİ

Özel sektörde işçi çıkartılırken, kıdem tazminatının yanı sıra işten çıkarma tazminatı şeklinde ilave ödemeler yapılabiliyor. Bu tür kıdem tazminatı ve işten çıkarma tazminatının vergilendirilmesinde, yıllık tavana kadar olan kısımdan vergi alınmıyor, tavanı aşan tutardan vergi alınıyor.

2020 yılı ilk yarısı için kıdem tazminatı tavanı 6 bin 730 lira olarak uygulanıyor. Örneğin, 10 yıl hizmeti bulunan bir kişiye 100 bin lira tazminat ödenmişse bunun 67 bin 300 lirasından gelir vergisi alınmıyor. Kalan 32 bin 700 liralık kısımdan ise yüzde 15 ile yüzde 40 arasında değişen oranlarda vergi alınıyor.

Bir firma, devraldığı şirketin çalışanına ödediği tazminatın eski şirkette çalışılan döneme karşılık gelen kısmının vergi istisnasına tabi olup olmadığı konusunda tereddütte kaldı. Firmanın bilgi talebi üzerine yayımlanan özelgede, kıdem tazminatının iş akdinin feshi hallerinde kazanılan bir tazminat olduğuna dikkat çekildi. Devir alınan şirkette geçen hizmet süreleri de dikkate alınarak hesaplanan kıdem tazminatı tutarının, yıllık kıdem tazminatı tavanını aşmayan kısmının gelir vergisinden istisna edilmesi, bu tutarı aşan kısmının ise gelir vergisine tabi tutulması gerektiği belirtildi.